Het doel van het project, gefinancierd door de Regiodeal van de Nederlandse overheid, is het bevorderen van duurzaamheid, energietransitie en circulaire economie in de grensregio door middel van samenwerking en kennisuitwisseling. Het Euregional Sustainability Center is een initiatief van Fontys Hogeschool Venlo, samen met ITEM/Maastricht University en diverse Nederlandse en Duitse kennisinstellingen en bedrijven (verenigingen).
Studenten, onderzoekers en ondernemers werken samen in de living labs en een onderzoeksgroep aan projecten waar toegepast onderzoek wordt uitgevoerd en kennis wordt gevaloriseerd.
ITEM is verantwoordelijk voor het werkpakket hernieuwbare energie. Het grensoverschrijdende vergelijkende onderzoek (DE-NL) moet leiden tot een beter begrip van de verschillen en overeenkomsten in beleid, maatregelen en gedrag op het gebied van hernieuwbare energieopwekking. Belangrijke aspecten zijn de belemmeringen voor grensoverschrijdende hernieuwbare projecten in verband met juridische, technische en ruimtelijke ordeningsproblemen.
Een praktische Dergelijke inzichten moeten bijdragen tot wederzijds begrip en een intensievere samenwerking tussen beide zijden van de grens. Het doel is om op basis van grensoverschrijdend vergelijkend onderzoek naar hernieuwbare energiebronnen kansen en belemmeringen voor grensoverschrijdende samenwerking in kaart te brengen.
Regio’s en gemeenten aan de Duits-Nederlandse grens hebben ambitieuze plannen en doelstellingen om het aandeel van hernieuwbare energiebronnen te vergroten op weg naar klimaatneutraliteit. In tegenstelling tot regio’s in het midden van een land worden de verantwoordelijke belanghebbenden echter geconfronteerd met specifieke problemen die verband houden met de grens: de coördinatie van de ruimtelijke ordening is bijvoorbeeld moeilijk als het gaat om windparken. Er zijn al enkele conflicten in grensregio’s waar burgers aan de ene kant van de grens vinden dat zij onvoldoende worden betrokken. Ook is grensoverschrijdende elektriciteitsuitwisseling niet altijd mogelijk vanwege wettelijke beperkingen. Dit betekent dat het erg moeilijk is om huidige problemen, zoals netcongestie, op te lossen met intensievere grensoverschrijdende samenwerking. Bovendien vormen nationale subsidieregelingen en prijsmechanismen een belemmering voor gezamenlijke grensoverschrijdende projecten en verloopt de participatie van burgers met behulp van energiegemeenschappen nog steeds volgens nationale regelingen. Aan de hand van concrete voorbeelden van ambitieuze gemeenten worden de verschillende obstakels besproken en mogelijke opties gepresenteerd: wat zijn, ondanks de problemen, veelbelovende strategieën voor grensoverschrijdende projecten op het gebied van hernieuwbare energie?
