Na de recente regionale en nationale verkiezingen in Nederland (maart & november 2023), België (9 juni 2024) en de Europese verkiezingen (6-9 juni 2024) is er een nieuwe politieke realiteit ontstaan op verschillende niveaus; de regio’s, Nederland en België, de Benelux en de Europese Unie. In deze vierde online HNP/ITEM-rondetafel willen we de resultaten van deze verkiezingen bespreken en interpreteren voor de positie van grensregio’s in de context van de huidige mondiale en Europese uitdagingen, de toename van regionale verschillen en de opkomst van rechtse partijen in de recente verkiezingen.
Onbedoelde neveneffecten doen zich voor of kunnen zich voordoen aan de binnengrenzen van Europa als gevolg van een nieuw politiek klimaat. De territoriale dimensie van effectbeoordelingen wordt momenteel nog als zwak omschreven en grensspecifieke beoordelingen vinden zelden plaats. Grensregio’s zijn levende proeftuinen van Europese integratie. Versterking van de territoriale cohesie en samenwerking aan de Europese binnengrenzen is essentieel om de uitdagingen van de Europese integratie het hoofd te bieden.
Wat valt er te verwachten in de nieuwe politieke realiteit op nationaal niveau en in de Europese Unie? Wat zijn regionale vertegenwoordigers en andere betrokken belanghebbenden van plan te doen in een Europa van regio’s? Is de Europese benadering van regio’s en grensregio’s toereikend als het gaat om wet- en regelgeving? Aangezien het steeds belangrijker wordt om territoriale effecten in grensgebieden beter te beoordelen, zullen we de rol van regio’s in dit proces bespreken. De nadruk zal liggen op de noodzaak van betere regelgeving die rekening houdt met de positie van grensregio’s en de Europese binnengrenzen door middel van grenseffectrapportage. Het belang van gerichte Europese instrumenten die grensoverschrijdende samenwerking op een duurzame manier versterken, wordt steeds groter. We zullen stilstaan bij het nut en de noodzaak van coördinatiepunten en het belang van gerichte EU-instrumenten die grensoverschrijdende samenwerking in grensregio’s duurzaam stimuleren en versterken.
