De informatievoorziening voor een mobiele burger – de Single Digital Gateway biedt uitkomst?
Dr. Bastiaan Didden
Researcher
De keuze om in een ander land aan de slag te gaan of er te gaan wonen, gaat vaak niet over een nacht ijs. Het vooraf inwinnen van informatie is daarbij onontbeerlijk. Daartoe kan onder meer worden teruggevallen op talrijke websites die nader inzicht geven in denkbare administratieve, fiscale en sociaalzekerheidsrechtelijke aspecten waarmee je als mobiele werkende of ‘grensoverstijgende’ gepensioneerde wordt geconfronteerd. Veelal betreffen het nationale websites of websites die de situatie van twee landen belichten. Ook tools zoals de Fair Mobility Tool en de tool die is opgenomen op grensinfo.nl geven in een oogopslag voor diverse denkbare onderwerpen inzicht in de aandachtspunten bij het werken en/of wonen in een ander land.
De noodzaak – met het oog op de verkeersvrijheden – van adequate digitale informatievoorziening voor mobiele burgers (en bedrijven) is ook onderkend op Europees niveau. In dit kader kan in het bijzonder worden gewezen op de zogenoemde Single Digital Gateway-verordening. Een actualiteit (waarover later meer), die met name bij overheidsorganisaties heeft geleid tot actie. Zoals de naam van de verordening al doet vermoeden wordt met deze verordening beoogd om aan mobiele EU-burgers één online-portaal te bieden waarop informatie over andere landen is opgenomen. Dit online-portaal betreft Your Europe. Dit portaal kan als startpunt dienen om meer informatie verkrijgen over onderwerpen die in beeld komen bij het wonen en/of werken in een (andere) EU-lidstaat. Wat betreft onderwerpen kan worden gedacht aan ‘reizen’, ‘pensioen’ maar bijvoorbeeld ook ‘gezondheidszorg’. Via een handzaam stappenplan kan dan per thema en per EU-lidstaat deze informatie worden opgevraagd. De informatie is overigens niet opgenomen op Your Europe, maar vanuit dit portaal wordt doorverwezen naar de overheidswebsites van de betreffende EU-lidstaat. De relevante informatie moet aldaar ook in de Engelse taal raadpleegbaar zijn.
Een ander aspect van de Single Digital Gateway-verordening dat wetenswaardig is om te vermelden, betreft het zogenoemde ‘once only principle’. De insteek van dit principe is dat zodra je als burger gegevens hebt verstrekt aan een overheidsorganisatie, deze organisatie de gegevens kan delen met een andere overheidsorganisatie. Concreet zou dit betekenen dat je als burger maar één keer de gegevens hoeft aan te leveren. Ook in een ‘mobiele’ situatie en als een andere overheidsorganisatie van een andere EU-lidstaat erbij betrokken is. Hoe dit concreet uitwerkt is momenteel nog ‘work in progress’ (zie bijvoorbeeld hierover deze EU-website alwaar uiteraard ook oog is voor privacyaspecten). Ogenschijnlijk kan een dergelijke uitwisseling achter de schermen, vanuit administratief oogpunt voor een mobiele burger van betekenis zijn. De woordkeuze ‘van betekenis’ in voorgaande zin is niet onbewust, nog diverse aspecten moeten worden uitgekristalliseerd. Ofschoon de laatste deadline volgens dit bericht op digitaleoverheid.nl voor implementatie van de Single Digital Gateway-verordening, 12 december 2023 was, wordt in voornoemd nieuwsbericht echter vermeld dat nog diverse stappen door Nederlandse overheidsorganisaties moeten worden ondernomen. Om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen aan Nederlandse zijde op dit punt verwijs ik graag naar digitaloverheid.nl.