Het doel van dit rapport van B-solutions was het analyseren van de wetgevings- en beleidsaspecten van leerlingen die naar een basisschool in een buurland of -regio in de Euregio Maas-Rijn gaan.
De Euregio Maas-Rijn (EMR) is een grensregio die delen van België, Duitsland en Nederland omsluit. Voor ouders die in deze regio wonen, kunnen er verschillende redenen zijn om een kind naar een basisschool aan de andere kant van een lands- en/of taalgrens te laten gaan, bijvoorbeeld omdat ze willen dat het kind een bepaalde taal goed leert (Nederlands, Frans, Duits), omdat een school aan de andere kant van de grens een goede reputatie heeft en/of een speciaal onderwijsprofiel, of omdat een school aan de andere kant van de grens gewoon de dichtstbijzijnde is. Op dit moment is grensoverschrijdende mobiliteit onder basisschoolleerlingen waargenomen bij gezinnen die een landsgrens zijn overgestoken vanwege de (lagere) huizenprijzen, maar hun centrum van leven hebben behouden aan de kant waar ze vandaan zijn verhuisd. Ook beter betaalbare kinderopvang en onderwijs kunnen deze mobiliteit aanmoedigen. Bovendien kan voor de ontwikkeling van een gemeenschappelijke arbeidsmarkt en onderwijsruimte in de EMR de grensoverschrijdende mobiliteit van basisschoolleerlingen worden aangemoedigd.
Desondanks meldt de EGTS Euregio-Maasrijn (“casusaanvrager”) dat leerlingen die in de EMR wonen niet echt vrij zijn om een school in een buurland of zelfs binnen één land te kiezen. Dit komt omdat kinderen in alle subregio’s van de EMR verplicht zijn om vanaf een bepaalde leeftijd onderwijs te volgen. In veel gevallen moet een uitzondering worden aangevraagd om aan deze verplichting te voldoen (leerplicht, Schulpflicht, l’obligation scolaire) wanneer men van plan is om naar een ‘buitenlandse’ school te gaan. Daarnaast kan van studenten worden vereist dat ze voldoen aan specifieke toelatingscriteria vanuit het perspectief van de ontvangende regio om te worden toegelaten tot een dergelijke school. Deze regels en voorschriften variëren in elke regio en elk land volgens de EGTS EMR en kunnen de mogelijkheden van leerlingen om naar een school over een (regionale of nationale) grens in de EMR te gaan, belemmeren. Naast deze obstakels kunnen leerlingen die dicht bij een grens wonen nog met andere obstakels te maken krijgen als ze naar een school aan de andere kant van de grens willen, zoals lange wachtlijsten, onduidelijke regelgeving, onvoordelige belastingregels, financiële bijdragen van ouders en verschillen in de organisatie van het onderwijs en de schoolsystemen binnen de EMR.
