Voorwoord nieuwsbrief mei 2024

10 jaar ITEM expertise: bevordering van grensoverschrijdende samenwerking

Tien jaar geleden startten we een traject om samenwerking te bevorderen en uitdagingen aan te pakken over de binnengrenzen van de Europese Unie heen. Nu we ons 10-jarig jubileum vieren, staan we stil bij onze prestaties, mijlpalen en impactvolle bijdragen aan grensoverschrijdende samenwerking en analyses. Opgericht met een visie om samenwerking te bevorderen en uitdagingen aan te pakken over de binnengrenzen van de Europese Unie heen, met name binnen de Benelux en Duitsland, heeft ITEM zich ontpopt als een centrale speler in het bevorderen van regionale integratie en samenwerking over de grenzen heen.

Versterken van grensoverschrijdende samenwerking
Sinds haar oprichting heeft ITEM een voortrekkersrol gespeeld op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking, waarbij de nadruk ligt op het vergemakkelijken van soepele interacties en analyses langs de binnengrenzen van de EU. In het nieuwe Schakelpunt Grensbelemmeringen Vlaanderen-Nederland (coördinatiepunt), een samenwerkingsproject van Interreg, zijn we een belangrijke partner naast de Vlaamse overheid, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de provincie Zeeland en de Universiteit Hasselt. Het doel is om de samenwerking tussen alle overheidsniveaus en kennisinstellingen in Vlaanderen en Nederland te versterken om praktische grensbelemmeringen in de Vlaams-Nederlandse grensregio’s aan te pakken, als vitale schakel te fungeren, processen te stroomlijnen en de connectiviteit over de grens te verbeteren. Het is een perfect vervolg op het jarenlange werk van ITEM met casuïstische analyses via haar Cross-Border Portal.
Het spreekt voor zich dat we ook actief betrokken blijven bij de publieke dienstverlening, door het aanbieden van de bekende jaarlijkse ITEM Grenseffectenanalyses en ITEM kansenanalyses. Met onze innovatieve methodologie voor grenseffecten pakken we maatschappelijke kwesties aan en dragen we bij aan projecten die de ontwikkeling van grensregio’s op verschillende thema’s versterken. Ons werk gaat verder dan onderzoek alleen, want we leveren voortdurend waardevolle inzichten aan beleidsmakers, bestuurders en politieke leiders. Naast onze betrokkenheid bij de Nederlandse grenseffectrapportage via trainingen en evaluaties, zullen we in de publicatie van dit jaar ook een vervolg geven met het verkennen van een ITEM Cross-Border Impact Assessment op EU-niveau.

Grensregio’s en de politieke agenda van de EU
Bij ITEM staat samenwerking centraal. Wij onderhouden intensieve partnerschappen met tal van projectpartners op Europees, nationaal en regionaal niveau. Samen streven we ernaar oplossingen te ontwikkelen die cohesie en welvaart in grensregio’s bevorderen. Dit is van groot belang, zeker nu uit de recente ITEM reflectie op de EP verkiezingen, waarin we stilstaan bij de dimensie van grensregio’s en grensoverschrijdende samenwerking, blijkt dat grensregio’s en adequate financiering van grensoverschrijdende projecten (Interreg) onvoldoende aan bod komen in de partijprogramma’s. Daarom zetten wij ons in om de nieuwe verordening Facilitating Cross-border Solutions te ondersteunen. Dit initiatief is met name cruciaal in het licht van de komende verkiezingen voor het Europees Parlement, om de behoeften van grensregio’s hoger op de politieke agenda te krijgen. Wij roepen burgers op om na te denken over de unieke uitdagingen en kansen voor grensregio’s en hun stem te laten horen door actief deel te nemen aan de Europese verkiezingen.

Bruggen, geen barrières
Nu we een decennium van kennisverspreiding, expertise en samenwerking vieren, bevestigen we opnieuw onze inzet om grensoverschrijdende samenwerking te bevorderen en een meer samenhangend en welvarend Europa op te bouwen voor de komende generaties. In de komende jaren zullen we ons blijven richten op Grenseffecten analyses, pleiten voor meer aandacht voor grensregio’s in het Europese cohesiebeleid en het stimuleren van instrumenten om het industriële concurrentievermogen te versterken, rekening houdend met de geografische context van grensregio’s. Laten we samen doorgaan met het bouwen van bruggen en het bevorderen van welvaart over de binnengrenzen van de Europese Unie heen.